Siyasi ideoloji, bir toplumun nasıl yönetilmesi gerektiği konusunda belirli bir görüşü savunan ve bu görüşe göre siyasi eylemde bulunan düşünce sistemidir. Siyasi ideolojiler, tarihsel, kültürel, ekonomik ve sosyal koşullara göre değişiklik gösterir ve zaman içinde gelişir. Dünya tarihinde pek çok siyasi ideoloji ortaya çıkmış ve etkili olmuştur. Bu yazıda, en popüler 9 Siyasi İdeoloji Anlamları ve 9 ideolojiyi tanıtmaya çalışacağız.
1 Anarşizm
Anarşizm, devletin, otoritenin ve hiyerarşinin tüm biçimlerine karşı çıkan ve bireysel özgürlüğü savunan bir siyasi ideolojidir. Anarşistler, toplumun gönüllü işbirliği ve özyönetim ile düzenlenebileceğini ve insanların kendi hayatlarını kendilerinin belirleyebileceğini düşünürler. Anarşizm, 19. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkmış ve işçi hareketleri, devrimler, savaş karşıtı eylemler ve kültürel akımlar gibi pek çok alanda etkili olmuştur. Siyasi İdeoloji Anlamları arasında en bilinendir.
2 Liberalizm
Liberalizm, bireysel hak ve özgürlükleri ön plana çıkaran ve devletin bu hak ve özgürlükleri koruması gerektiğini savunan bir siyasi ideolojidir. Liberalizm, aydınlanma çağında ortaya çıkmış ve demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü, serbest piyasa ekonomisi gibi kavramları desteklemiştir. Liberalizm, günümüzde pek çok ülkede siyasi partilerin temel felsefesini oluşturmaktadır.
3 Sosyalizm
Sosyalizm, üretim araçlarının ortak mülkiyeti veya kamu kontrolünde olması gerektiğini ve toplumsal eşitliğin sağlanması için sınıf farklılıklarının ortadan kaldırılması gerektiğini savunan bir siyasi ideolojidir. Sosyalizm, 19. yüzyılda sanayi devriminin getirdiği sosyal sorunlara karşı bir tepki olarak ortaya çıkmış ve işçi sınıfının haklarını savunmuştur. Sosyalizm, farklı akımlara ayrılmıştır. Bunlardan en önemlisi komünizmdir. Siyasi İdeoloji Anlamları açısından alt sınıfları savunan ideolojilerden biridir.
4 Komünizm
Komünizm, sosyalizmin en radikal biçimi olarak tanımlanabilir. Komünizm, devletin ortadan kalktığı, parasız ve sınıfsız bir toplum idealini hedefleyen bir siyasi ideolojidir. Komünistler, kapitalist sistemin sömürüye dayalı olduğunu ve devrim yoluyla yıkılması gerektiğini düşünürler. Komünizm, 20. yüzyılda Sovyetler Birliği, Çin, Küba gibi ülkelerde iktidara gelmiş ve soğuk savaşın başlıca aktörlerinden olmuştur.
5 Muhafazakarlık
Geleneksel değerleri ve kurumları korumayı amaçlayan bir siyasi ideolojidir. 18. yüzyılda Fransız Devrimi’ne karşı çıkanlar tarafından geliştirilmiştir. Edmund Burke, Joseph de Maistre, Alexis de Tocqueville gibi düşünürler muhafazakarlığın temsilcileridir. Muhafazakarlık, milliyetçilik, din, aile, hiyerarşi gibi kavramlarla bağlantılıdır. Siyasi İdeoloji Anlamları içinde en dine ve geleneksel kültürü savunan ideolojidir.
6 Faşizm
Milli birliği ve gücü vurgulayan, bireysel hak ve özgürlükleri reddeden bir siyasi ideolojidir. 20. yüzyılın başlarında İtalya’da Benito Mussolini tarafından oluşturulmuştur. Adolf Hitler, Francisco Franco, António de Oliveira Salazar gibi liderler faşizmin uygulayıcılarıdır. Faşizm, totalitarizm, ırkçılık, militarizm gibi kavramlarla ilişkilidir.
7 Köktendincilik
Köktendincilik, bir dinin veya mezhebin temel ilkelerine sıkı sıkıya bağlılık ve bunları uygulamak için şiddet kullanma eğilimi anlamına gelir. Köktendincilik, genellikle siyasi bir ideoloji olarak ortaya çıkar ve toplumu dini kurallara göre düzenlemeyi amaçlar.
8 Popülizm
Popülizm, halkın çıkarlarını savunduğunu iddia eden ve elitlere karşı çıkan bir siyasi yaklaşımdır. Popülizm, genellikle rejim karşıtı bir söylem içerir. Popülistler, toplumun belli bir kesimine (örneğin emekçiler, orta sınıf veya köylüler) hitap eder ve onların desteğini kazanmaya çalışır. Siyasi İdeoloji Anlamları içinde bir diğer alt sınıfı savunan bir ideolojidir.
9 Milliyetçilik
Milliyetçilik, ulusun bağımsızlığını, birliğini ve çıkarlarını savunan bir siyasi ideolojidir. Milliyetçilik, ulusun yönetim için en doğal ve en doğru temel olduğunu ayrıca tek haklı güç kaynağı olduğunu ileri sürer. Milliyetçilik, farklı türleri ve akımları olan geniş bir kavramdır. Bazı milliyetçiler devletçi, şovenist veya irredantist olabilirken, bazıları da vatansever, ulusalcı veya Atatürkçü olabilir.
Sosyal medya hesaplarımızdan da bizi takip edebilirsiniz. Diğer listelerimize de göz atın.
